Wady rozwojowe narządu ruchu u dzieci i młodzieży rozwijają się podstępnie, bezbólowo oraz często bezobjawowo. Pozostawione bez wczesnej diagnozy i leczenia pogłębiają się wraz ze wzrostem i pionizacją, doprowadzając następnie do wczesnego wystąpienia zmian wytwórczo-zwyrodnieniowych i w końcu do trwałego kalectwa. Dlatego tak istotne jest, aby jak najszybciej wykrywać, a następnie leczyć wszelkie schorzenia rozwojowe.

U noworodków i niemowląt wśród wad rozwojowych narządu ruchu rozpoznaje się przede wszystkim rozwojową dysplazję stawów biodrowych, natomiast u dzieci i młodzieży statyczne i dynamiczne postacie wad postawy (skrzywienia kręgosłupa, wady stóp, dysfunkcje mięśni).

Czym jest rozwojowa dysplazja stawów biodrowych?

Dysplazja stawu biodrowego, czyli rozwojowe zaburzenie w kształtowaniu i rozwoju biodra dziecięcego, to najczęściej występująca wada rozwojowa u noworodków i niemowląt. Schorzenie rozwija się już w trakcie ciąży. Częściej dotyczy dziewczynek i lewego biodra. Jego przyczyny nie są w pełni poznane, choć do czynników ryzyka zalicza się nieprawidłowe ułożenie zarodka, zbyt dużą masę płodu czy też zbyt małą ilość płynu owodniowego występującego w 3 trymestrze ciąży.

Dysplazja stawu biodrowego – objawy

Objawy różnią się w zależności od wieku Pacjenta i stopnia zaawansowania wady. U noworodka najczęściej obserwuje się wiotkość i niestabilność stawu. Inne objawy wskazujące na występowanie dysplazji stawu biodrowego to m.in.:

• dodatni objaw Barlowa,
• dodatni objaw Ortolaniego,
• pogłębienie i zaczerwienienie pachwiny,
• ograniczenie ruchu odwodzenia biodra,
• asymetria układania kończyn dolnych,
• układanie całego ciała w literę C,
• układanie głowy w rotacji ciągle w jednym kierunku,
• asymetrie niektórych fałdów, zwłaszcza tzw. fałdów udowych, pachwinowych i pośladkowych.

Dysplazja stawu biodrowego – diagnoza

Dysplazja stawu biodrowego dotyczy osób w każdym wieku, jednak wadę tę można wyleczyć zachowawczo i całkowicie tylko w wieku niemowlęcym. Dlatego tak istotne jest, aby jak najszybciej wykryć to schorzenie i rozpocząć odpowiednie leczenie.

Pierwsze badanie powinno być wykonane na oddziale noworodkowym w pierwszym tygodniu życia dziecka. W przypadku wykrycia nieprawidłowości należy natychmiast rozpocząć leczenie zachowawcze i w szóstym tygodniu życia wykonać ponownie badanie.

U dzieci, u których nie wykryto nieprawidłowości, w trzecim miesiącu życia należy wykonać drugie badanie w celu oceny rozwoju stawu, dokonania ostatecznej diagnozy i uchwycenia ewentualnych nieprawidłowości. Powyższe badanie powinien przeprowadzić ortopeda.

Obecnie za optymalną metodę diagnostyczną stawów biodrowych uważa się wczesne skriningowe badanie ortopedyczno-ultrasonograficzne według standardów opracowanych przez prof. R. Grafa. Oprócz badania fizykalnego przeprowadza się badanie ultrasonograficzne (USG), dzięki któremu możliwe jest zakwalifikowanie stawu Pacjenta do jednego z czterech typów w klasyfikacji Grafa.

Klasyfikacja Grafa:

Typ I – zdrowe stawy biodrowe
Typ II – stawy biodrowe fizjologicznie niedojrzałe (IIa i IIb), stawy biodrowe dysplastyczne bez decentracji głowy kości udowej w panewce (IIc)
Typ III – stawy biodrowe dysplastyczne z decentracją głowy kości udowej w panewce
Typ IV – zwichnięte stawy biodrowe

Interpretacja badań u noworodków i niemowląt jest niejednokrotnie bardzo trudna, subiektywna. Dodatkowo dysplazja stawów biodrowych bardzo często ma przebieg bezobjawowy. To wszystko sprawia, że z łatwością może dojść do omyłki diagnostycznej. Dlatego tak istotne jest, aby diagnostykę i leczenie przeprowadził doświadczony specjalista.

Brak odpowiedniego leczenia dysplazji stawu biodrowego – skutki

Nieleczona dysplazja stawu biodrowego może prowadzić do pojawienia się zmian wytwórczo-zwyrodnieniowych i nieodwracalnych uszkodzeń, które trwale ograniczają sprawność fizyczną. Zwichnięcie oraz podwichnięcie stawu powoduje upośledzenie chodu i odczuwalne objawy już w wieku dziecięcym.

Kompleksowe leczenie dysplazji stawu biodrowego w Paley European Institute

W Paley European Institute doświadczeni specjaliści zapewniają kompleksową opiekę osobom z dysplazją stawów biodrowych i innymi wadami rozwojowymi narządu ruchu w całym procesie terapeutycznym.