Częstym problemem występującym u dzieci i młodzieży, oprócz nierówności kończyn, są zaburzenia osi kończyn (koślawość, szpotawość). Nie jest to jedynie defekt kosmetyczny, ale przede wszystkim poważny problem anatomiczny i funkcjonalny. Prowadzi on do zaburzeń chodu, statycznych i dynamicznych zniekształceń całego ciała, a u osób dorosłych do wystąpienia wczesnych zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych.

Szpotawość i koślawość fizjologiczna

Należy pamiętać, że u noworodków i niemowlaków występuje “szpotawość fizjologiczna”, która wynika z ułożenia płodu. Zmienia się ona w koślawość po 6-12 miesiącach od rozpoczęcia chodzenia przez dziecko, a następne około 7 roku życia uzyskuje typową dla dorosłych wartość kątową (około 6-7 st). Niefizjologiczne odchylenia osi zawsze wymagają oceny lekarskiej lub fizjoterapeutycznej.

Przyczyny deformacji osi kończyn oraz nierównej długości kończyn dolnych u dzieci i młodzieży

Do najczęstszych przyczyn zaburzeń osiowych kończyn dolnych zalicza się:

• nadwagę i otyłość,
• krzywicę,
• choroby nerek,
• asymetryczne zablokowanie chrząstek wzrostowych w wyniku urazu,
• zapalenia,
• chorobę Blounta.

Z kolei nierówna długość kończyn dolnych u dzieci i młodzieży najczęściej jest skutkiem:

• chorób porażennych (mózgowe porażenie dziecięce, polio),
• uszkodzenia strefy wzrostowej kości (uraz, zapalenie, guz nowotworowy),
• wrodzonych zespołów chorobowych (zespól Silvera- Russella, wrodzony niedorozwój bliższego końca kości udowej, fibular hemimelia),
• zespołów związanych z anomaliami naczyniowymi,
• zespołów przerostowych.

Leczenie zaburzeń osi kończyn oraz nierówności kończyn u dzieci i młodzieży – Paley European Institute

Uznaną metodą leczenia zaburzeń osi kończyn oraz nierówności kończyn u dzieci i młodzieży w okresie wzrostowym jest metoda Guided Growth. Jest to czasowe blokowanie chrząstek wzrostowych w odpowiednim miejscu, tak aby uzyskać korekcję osi kończyny.

W Paley European Institute, wykorzystując naszą unikalną technikę, implantujemy płytkę „ósemkową” bez robienia pełnego dużego nacięcia. Wykonujemy jedynie dwa kilkumilimetrowe nacięcia, co pozwala na zaoszczędzenie tkanek miękkich oraz zmniejszenie ryzyka powstania zrostów i blizn. Dzięki temu możemy uzyskać korekcję zniekształceń osiowych, a także uniknąć nasilenia deformacji bez konieczności wykonywania w przyszłości osteotomii. Jednocześnie dziecko może dalej prowadzić normalną aktywność życiową i uprawiać sport.

Deformacje osi kończyn u dorosłych

Zaburzenia osi i długości kończyn dolnych u osób dorosłych prowadzą do wystąpienia wczesnych zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych, co wiąże się ze znacznym upośledzeniem funkcji motorycznych oraz dużymi dolegliwościami bólowymi. Z kolei nierówna długość kończyn dolnych powoduje szereg mechanizmów kompensacyjnych, które wpływają na rozwój wczesnych zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów biodrowych.

Przyczyny deformacji osi kończyn u dorosłych

U dorosłych deformacja osi kończyny u dorosłych może wynikać z:

• upośledzenia wzrostu w dzieciństwie,
• zaburzeń metabolicznych kości,
• ciężkiej choroby zwyrodnieniowej stawów,
• urazu lub nieprawidłowego zrostu/braku złamania.

Diagnoza i postępowanie terapeutyczne w deformacjach osi kończyn u dorosłych

Diagnozę stawia się na podstawie badania klinicznego i radiogramów na całej długości kończyny. Postępowanie terapeutyczne dopasowuje się indywidualnie do każdego Pacjenta. W niewielkich deformacjach, deformacjach z minimalnym deficytem czynnościowym, a także u Pacjentów niezdolnych do poddania się interwencji chirurgicznej stosuje się usztywnienie/ortezy. Do metod operacyjnych leczenia zaburzeń osi kończyn zalicza się osteotomię kości udowej i/lub piszczeli, stopniowe wydłużanie kończyn, a także całkowitą endoprotezoplastykę stawu kolanowego (TKA).