Zapalenie kości i szpiku
Informacje
Zapalenie kości i szpiku (osteomyelitis) jest to infekcja kości. Częściej występuje u dzieci ze względu na bogate unaczynienie przynasady i nie w pełni rozwinięty jeszcze układ odpornościowy. Występuje z częstością 1:5000 u dzieci poniżej 13. roku życia. Najczęściej objawia się bólem kończyny, utykaniem lub obawą przed pełnym obciążaniem kończyny, czasami współtowarzyszy występowanie gorączki i objawów przeziębienia. Zdarza się również przebieg bezobjawowy.
Zapalenie kości spowodowane jest infekcją bakteryjną. Bakterie mogą przeniknąć do kości wraz z krwią, z zakażenia zlokalizowanego przy kości lub w wyniku bezpośredniego zanieczyszczenia, np. w efekcie dużego urazu lub w trakcie zabiegu.
Zlekceważenie objawów, błędna diagnoza lub nieskuteczne leczenie mogą prowadzić do rozwoju poważnych powikłań takich jak:
- martwica kości,
- zapalenie stawów,
- zaburzenie wzrastania.
Rozpoznanie zwykle można postawić na podstawie objawów, badania krwi i diagnostyki obrazowej (np. zdjęć rentgenowskich). W badaniu RTG możliwe jest uwidocznienie uszkodzenia kości, jednakże często widoczne jest ono po pewnym czasie trwania infekcji. Tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MRI) również mogą posłużyć w uwidocznieniu zmian zapalnych, przy czym TK ujawni zmiany w strukturze kości, natomiast w MRI widoczny będzie obrzęk szpiku i tkanek miękkich. W badaniu krwi podwyższony wynik białych krwinek (leukocytoza), wzrost wykładników zapalnych oraz innych parametrów krwi mogą wskazywać na toczący się proces zapalny. Leczenie obejmuje farmakoterapię oraz leczenie chirurgiczne w celu usunięcia zakażonej kości oraz tkanek miękkich.
LECZENIE
Leczenie zapalenia kości obejmuje zarówno metody nieinwazyjne, jak i chirurgiczne. Metody zachowawcze opierają się na antybiotykoterapii oraz zastosowaniu przeciwciał w celu zwalczenia infekcji. Leczenie antybiotykami zaczyna się od terapii empirycznej, czyli użycia antybiotyku o szerokim spektrum działania, które pokrywa większość znanych typów bakterii wywołujących zakażenie. W celu zastosowania antybiotykoterapii celowanej, czyli ukierunkowanej na konkretny szczep bakterii wywołujący infekcje, należy wykonać biopsję kości. Biopsja jest małoinwazyjnym zabiegiem polegającym na pobraniu fragmentu kości przy pomocy igły.
LECZENIE OPERACYJNE
Leczenie operacyjne może być konieczne w przypadku braku odpowiedzi pacjenta na leczenie antybiotykami. Innymi wskazaniami do zabiegu chirurgicznego są przewlekle infekcje oraz obecność znaczących ognisk martwej kości czy infekcja w obrębie ciała obcego (np. płytki, protezy).
Pierwszym etapem jest ekspozycja zakażonej kości i otaczających ją tkanek miękkich i odessanie ropy czy płynu znajdującego się w obrębie zakażenia. Kolejny etap to usunięcie zakażonej kości i tkanek miękkich – debridement. Ostatnim etapem leczenia jest przeszczep kostny. Pobudza to tworzenie się nowej kości i przebudowę w obrębie operowanej kości.
W przypadku rozlanych ognisk martwiczych kości niezbędne jest dalsze postępowanie chirurgiczne. Przy usunięciu dużej ilości martwej kości tworzą się ubytki kostne. Zalecanym leczeniem w takich wypadkach jest wykonanie transportu kostnego.
Historia Pana Krzysztofa – zakażenie kości
Do momentu wypadku w 2015 roku pan Krzysztof był bardzo aktywny fizycznie. Rozwijał różne sportowe pasje: narciarstwo, jazdę figurową na lodzie, pływanie, a w szczególności jazdę motocyklem. Od młodzieńczych lat jednoślady zajmowały mu cały wolny czas. W trakcie ostatniej przejażdżki motocyklem kierowca samochodu ciężarowego nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu. W wyniku zderzenia pan Krzysztof doznał zmiażdżenia kości udowej i kolana. Podczas wypadku doszło także do złamania kości piszczelowej i strzałkowej.
