16.06.2021
Palejowe ABC – ODWAGA
Potem jednak w wywiadach można usłyszeć ich skromne komentarze, że przecież każdy na ich miejscu zrobiłby tak samo i tak naprawdę to nie było nic specjalnego. Czy to jedynie udawana skromność, czy naprawdę ci bohaterowie codzienności nie dostrzegają swojej odwagi? Odwagą bowiem nie jest brak lęku, ale działanie mimo niego. A każdy dzień składa się z mniejszych lub większych aktów odwagi.
Większość rodziców chciałaby, żeby ich dzieci były odważne i chętnie podejmowały nowe wyzwania. Ważne jest, aby dzieci wiedziały, że to, co z zewnątrz wygląda jak odwaga, często wymaga ogromnego wysiłku i przezwyciężenia swoich niepokojących i powstrzymujących myśli oraz zwątpienia w siebie. Odwaga nie zawsze przynosi spektakularne efekty. Niekiedy są one maleńkie i prawie niewidoczne z perspektywy obserwatora. Jednak dla osoby, która podjęła się jakiegoś działania, ten konkretny krok mógł oznaczać bardzo wiele i przybliżyć ją do upragnionego celu lub dodać sił do dalszego działania.
Czasem odwaga wiąże się ze zmierzeniem się z nieprzyjemnościami i zwątpieniem w siebie. Wydaje się trudna i ryzykowna. Kiedy musimy obronić siebie i stanąć w kontrze do innych ludzi, kiedy chcemy wypowiedzieć odmienne zdanie, kiedy odmawiamy, choć inni nie chcą przyjąć naszej odmowy, kiedy pokazujemy siebie, a ktoś w odpowiedzi rani nas bolesnymi słowami albo gestami. Otwierając się przed innymi ludźmi i odsłaniając nasze tajemnice, myśli i uczucia dokonujemy czegoś bardzo odważnego. Dajemy kawałek siebie, nie wiedząc, co otrzymamy w zamian. Kierowani lękiem możemy wybrać poczucie bezpieczeństwa, które choć przyjemne i ciepłe, w pewnym momencie może zacząć uwierać. W pięknej książce Asy Lind Piaskowy Wilk mówi do głównej bohaterki – Karusi, że jej siniaki, które powstały na skutek intensywnej zabawy, to są medale odwagi. To poruszająca metafora tego, czym może być odwaga. Każdy z nas nosi w sobie miliony medali odwagi. Każdy z nas może oglądać wielobarwne siniaki – medale nie tylko te fizyczne, ale i emocjonalne. Podejmując ryzyko i działając mimo naszego lęku, stawiamy odważnie czoła przeciwnościom losu, rozwijamy się i poznajemy siebie.
Chcąc wspierać dzieci w pielęgnowaniu odwagi, pamiętajmy, aby przypominać im o tym, co już zrobiły i czego dokonały. Z pewnością były w ich życiu momenty, kiedy się bały, ale mimo tego spróbowały coś zrobić. Nawet jeśli nie osiągnęły wtedy tego, co chciały, to zmierzyły się z własnym lękiem i doświadczyły tego, że mogą próbować nawet jeśli im coś nie wyjdzie. Każde doświadczenie daje nam nowe informacje, wzbogaca nas o nową wiedzę i mądrość. Czasem najskuteczniej uczymy się na swoich błędach. To dzięki nim rozwijamy się i uczymy, jak być lepszymi. Zrobienie przestrzeni na porażki i niepowodzenia daje miejsce na naukę.
W miarę możliwości zachęcaj dziecko do próbowania nowych rzeczy i podejmowania nowych wyzwań. Dołącz do dziecka w tych odkryciach – być może nowa muzyka, sport, jedzenie czy wyjazd w nowe miejsce zbliżą was do siebie i pozwolą na lepsze poznanie siebie nawzajem.
Pytaj dziecko o opinie i o jego zdanie na różne życiowe tematy. Nigdy nie jest za wcześnie na to, aby słuchać swojego dziecka. Daj dziecku znać, że może zmieniać zdanie, podejmować decyzje, odmawiać i śmiało wyrażać swoje zdanie. Nie oznacza to, że zawsze będziecie się ze sobą zgadzać. Wręcz przeciwnie. Odmienne poglądy i kierowanie się innymi wartościami w życiu może przyczyniać się do powstania konfliktów. Uwzględnienie jego zdania, zmiana swojej perspektywy i przyznanie się do błędu, jeśli się go popełniło to również akty odwagi. Nie zawsze przychodzą one łatwo, jednak stanowią wspaniały przykład i wzór do naśladowania dla młodych ludzi. Pozwalają im z większą odwagą kroczyć przez życie i brać odpowiedzialność za swoje działania, sukcesy i porażki.
Czasem odwaga polega na robieniu tego, co przerażające, a czasem na tym, co jest dla nas dobre i słuszne. Młodym ludziom, którym bardzo zależy na akceptacji rówieśników, może być niekiedy trudno podjąć decyzję, co tak naprawdę chcą zrobić i co będzie dla nich korzystne. Możesz pomóc dziecku w podejmowaniu tak trudnych decyzji, ucząc je wcześniej, aby zanim dokona wyboru zastanowiło się nad paroma kwestiami: czy to co chcę zrobić skrzywdzi mnie lub inną osobę? Czy to jest dla mnie odpowiednie? Czy to jest zgodne z prawem? Zastanowienie się nad tymi pytaniami może dziecku pomóc podjąć odpowiednią decyzję. Może się okazać, że będzie ona wbrew pozostałym członkom grupy. Mówienie „nie” czemuś, czego nie chcemy zrobić, a co robią inni jest jedną z odważniejszych rzeczy, jakie można zrobić. Wyposaż dziecko w poduszki bezpieczeństwa, kiedy będzie musiało stawić czoła takiej sytuacji. Wymyślcie kilka odpowiedzi, które wyraźnie podkreślą zdanie dziecka, a jednocześnie pomogą mu zachować relację z osobami, na których mu zależy.
Odwaga potrafi otworzyć wiele drzwi do nowych możliwości. Pozwólcie dziecku odkrywać ją w sobie, ale też pielęgnujcie ją u siebie. Pozytywne rzeczy nabierają mocy, jeśli dzielimy się nimi z innymi. Dlatego też opowiadajcie sobie o tym, co odważnego zrobiliście. Świętujcie nawet małe akty odwagi, a każde kolejne będą przychodziły łatwiej.