
03.03.2025
Czym jest terapia wymuszona koniecznością w leczeniu MPD?
CIMT i mózgowe porażenie dziecięce
Twoje dziecko cierpi na mózgowe porażenie dziecięce (MPD)? Terapia CIMT (ang. Constraint-Induced Movement Therapy) może okazać się jednym z najbardziej obiecujących podejść w jego rehabilitacji. MPD jest stanem neurologicznym, który wpływa na rozwój motoryczny i posturę, a hemiplegia – jedna z jego form – objawia się osłabieniem mięśni tylko po jednej stronie ciała. U dzieci z tą dolegliwością można zaobserwować wyuczone niekorzystanie ze słabszej kończyny górnej. Mimo że ręka ta może wykonywać podstawowe czynności, maluch woli używać tej w pełni sprawnej, co powoduje rosnące ograniczenia w ruchach osłabionej kończyny. CIMT to terapia dzieci z MPD, która skupia się na przełamywaniu tych nawyków przez intensywne ćwiczenia i zadania, które mają za zadanie zwiększyć siłę, zakres ruchu oraz funkcjonalność dotkniętej ręki. W terapii wymuszone koniecznością aktywnie angażuje się stronę bardziej dotkniętą niedowładem, co może znacznie wspomagać funkcjonowanie motoryczne.
Terapia wymuszona koniecznością – najważniejsze informacje
Czym jest terapia wymuszona koniecznością? To metoda rehabilitacyjna stosowana u Pacjentów z uszkodzeniem mózgu (np. MPD, udar mózgu, choroba niedokrwienna mózgu, pourazowe uszkodzenie mózgu), które spowodowało niedowład jednostronny. Przez „wymuszenie” rozumiemy stosowanie różnych technik unieruchomienia zdrowej kończyny. Najpopularniejsze są rękawce czy opaski, które utrudniają jej swobodne używanie. W efekcie Pacjent jest zmuszony do aktywacji i korzystania z osłabionej kończyny, co stymuluje mózg do adaptacji i poprawy funkcjonalności osłabionej strony ciała. Skuteczność CIMT została potwierdzona przez liczne badania, w tym przez badanie EXCITE (Extremity Constraint-Induced Therapy Evaluation), które wykazało, że Pacjenci, którzy przeszli terapię wymuszoną koniecznością odczuwają znaczną poprawę w funkcjonowaniu osłabionej ręki, a wypracowane efekty utrzymują się nawet rok po zakończeniu terapii.
Terapia wymuszona koniecznością składa się z 5 części:
- unieruchomienie zdrowej kończyny poprzez gips, rękawice, ortezę, bandaż czy temblak,
- trening prowadzony przez specjalistę z zakresu rehabilitacji i ortopedii dziecięcej, który pomaga w skutecznym wykorzystaniu osłabionej kończyny poprzez różnorodne ćwiczenia i zadania dostosowane do możliwości dziecka; systematyczne zwiększanie poziomu trudności zadań, co stymuluje dziecko do rozwijania nowych umiejętności i lepszego wykorzystania osłabionej ręki; monitorowanie postępów i dostosowywanie programu terapeutycznego, co pozwala na optymalne dostosowanie ćwiczeń do aktualnego stanu Pacjenta oraz jego potrzeb, a także wspieranie rodziny i edukacja w zakresie codziennego wspomagania dziecka w domu,
- wykorzystywanie technik kształtowania,
- terapia w naturalnym środowisku np. w domu czy szkole,
- program do samodzielnej pracy w domu, dzięki któremu możliwe jest podtrzymanie efektów CIMT.
Kluczowe korzyści wynikające z terapii CIMT to:
- zwiększenie funkcjonalności kończyny dotkniętej niedowładem – stosowanie CIMT skupia się na intensywnym używaniu osłabionej kończyny, co może prowadzić do znaczącej poprawy jej siły, zakresu ruchu, wytrzymałości, zręczności i zdolności do wykonywania codziennych czynności;
- stymulacja neuroplastyczności mózgu – regularne ćwiczenia z wykorzystaniem terapii wymuszonej koniecznością pomagają w aktywacji nowych ścieżek neuronalnych, co jest kluczowe w adaptacji mózgu do nowych warunków po uszkodzeniu;
- redukcja wyuczonego niekorzystania – hemiplegia u dzieci często sprawia, że unikają używania osłabionej ręki, co może prowadzić do jej dalszej dysfunkcji. CIMT pomaga przełamać ten nawyk, zachęcając do częstszego i bardziej efektywnego używania dotkniętej kończyny;
- zwiększenie niezależności i pewności siebie – poprawa funkcjonalności ręki może znacząco zwiększyć samodzielność dziecka w codziennych aktywnościach, co przekłada się na lepszą jakość życia i wzrost samooceny.
Stosowanie terapii wymuszonej koniecznością wymaga dokładnej oceny przez specjalistę oraz dostosowania programu rehabilitacyjnego do indywidualnych potrzeb Pacjenta. Regularne sesje z terapeutą oraz zaangażowanie i współpraca z rodzicami są kluczowe dla osiągnięcia optymalnych wyników.
Podsumowanie
Wiesz już czym jest CIMT. To innowacyjna metoda rehabilitacji, która pomaga Pacjentom z MPD poprawić funkcje osłabionej kończyny poprzez ograniczenie ruchów zdrowej ręki. Dzięki temu terapia stymuluje neuroplastyczność i przeciwdziała zjawisku wyuczonego nieużywania. Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z Paley European Institute! Nasi specjaliści odpowiedzą na wszystkie nurtujące Cię pytania!